Serseri Mayın: Gürel Yontan

Serseri Mayn Gurel Yontan Cover <i>Serseri Mayın: Gürel Yontan</i> (Salt, 2023) [ön kapak]
121 sayfa, 2023
Salt, 1950'lerden günümüze Türkiye sanat tarihi odaklı araştırmaları kapsamında Serseri Mayın: Gürel Yontan adlı e-yayını PDF ve EPUB formatlarında erişime sunuyor. Vasıf Kortun ve Sezin Romi'nin hazırladığı yayın, sanatçı ile gerçekleştirilen kapsamlı söyleşinin yanı sıra Defne Kırmızı ve Erman Ata Uncu'nun yazılarını içeriyor.

Serseri Mayın: Gürel Yontan, Salt'ın sanatçı üzerine yürüttüğü arşiv ve araştırma çalışmasına paralel olarak hazırlandı. 1970'lerin sonundan günümüze Yontan'ın pratiğini kendisinden öğrenmek üzere sanatçı ile uzun bir söyleşi gerçekleştirildi. Asistanı Bilge Demirkazan bu süreçte yapılan iki görüşmede bulunurken, ikinci görüşmeye birçok projede birlikte yer aldığı dostu, sanatçı ve çizer Tan Oral da katıldı.

Sanatçının Salt Araştırma arşivindeki portfolyosu rehberliğinde gerçekleştirilen söyleşi, Yontan'ın katılımcıları arasında olduğu Yeni Eğilimler, Öncü Türk Sanatından Bir Kesit ve Günümüz Sanatçıları İstanbul Sergileri ile Seretonin gibi etkinlikleri ele alıyor. 1983'te Ankara'da Dost Sanat Ortamı'nda açtığı kişisel sergisini ve 2004'te Ahırkapı'daki binaya yaptığı müdahaleyi aktarıyor. Söyleşide, 1980 öncesi Türkiye sanat ortamında sanatçıların edebiyat, mimarlık, tiyatro, sinema gibi farklı kültür alanlarından kişilerle iç içe geçmiş ilişkileri de irdeleniyor.

Yayında, Defne Kırmızı ve Erman Ata Uncu'nun yazıları da yer alıyor. Defne Kırmızı, Yontan'ın "kavramsal" sanattaki yerini ve işlerini incelerken, Erman Ata Uncu sanatçının sanat ortamındaki hazır yapı, tutum ve temayüllerle uyumsuzluğu üzerine bir okuma gerçekleştiriyor.

Serseri Mayın: Gürel Yontan, adını Yontan'ın kendi kuşağından sanatçıların çalışmalarına yön verme çabası için yaptığı benzetmeden alıyor. Sanatçı, Akademi'deki öğrencilik döneminde tanık olduğu genel yaklaşımı, "Herkes kendine özgü bir serseri mayın gibiydi, nereye tutunacağını bilmiyordu" diye ifade ediyor. Salt'ın uzun soluklu sanat araştırmaları kapsamında hazırlanan yayın, Yontan'ın üretimi odağında Türkiye sanat ortamından bir kesiti aktarmayı amaçlıyor.

Gürel Yontan Hakkında
1938'de İstanbul'da doğdu. 1962'de İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi İç Mimarlık Bölümü'nden mezun oldu. 1963-1976 yıllarında İstanbul, Paris, Londra ve Brüksel'de iç mimar, illüstratör, sahne tasarımcısı ve sanat yönetmeni olarak çalıştı. Paris'te bulunduğu 1971-1972 yıllarında Le Point Insolite dergisinin sanat yönetmenliğini yaptı. 1976-1983 yıllarında, mezunu olduğu Akademi'de temel tasarım dersleri verdi. 1983-1996 yıllarında Türkiye, Fransa, Rusya ve İtalya'da iç mimar, sahne tasarımcısı ve sanat yönetmeni olarak çalışmaya devam etti. 1998'den 2003'e dek Akademi İstanbul'da kurucusu olduğu İç Mimarlık Bölümü'nün başkanlığını yürüttü.

Sanat çalışmalarına çizim ve resimle başlayan Yontan, 1970'lerin sonundan itibaren ayna, toprak gibi malzemeler ile buluntu objeler kullandığı enstalasyonlar ve performatif işler üretti. İlk kişisel sergilerini Forum Sanat Galerisi'nde (İstanbul, 1982) ve Dost Sanat Ortamı'nda (Ankara, 1983) açtı. Aralarında Yeni Eğilimler (1979, 1981, 1983, 1985 ve 1987), Günümüz Sanatçıları İstanbul Sergileri (1982 ve 1988), Öncü Türk Sanatından Bir Kesit (1985) ile Seretonin'in (1989) bulunduğu, kritik öneme sahip pek çok sergiye katıldı.

1964'te New York Dünya Fuarı Türkiye Pavyonu yarışmasında birincilik ödülü (Mimar Ünal Demirarslan ve Mimar Ruşen Dora ile birlikte), 1968'de Conkbayırı Mehmetçik Parkı Anıtı ve Parkı yarışmasında dördüncülük mansiyonu (Metin Deniz ve Tan Oral ile birlikte), 1974'te Konut Sömürüsü Açık Anlatım Yarışması'nda birincilik ödülü aldı. Osaka Dünya Fuarı Türkiye Pavyonu'nda 1970'te birincilik ve mansiyon, 1975'te ise grafik tasarım kategorisinde birincilik ödülünü kazandı. Yeni Eğilimler sergilerinin ikincisinde (1979) başarı ödülü, dördüncüsünde (1983) altın madalya kazandı. Menekşe Koyu (1991) ile Ankara Film Festivali, Bir Aşk Uğruna (1994) ile Adana Film Festivali'nden sanat yönetmenliği ödülleri bulunmaktadır.

Hikâye kitapları da bulunan sanatçı, hâlen Armada Otel'in iç mimarlığını yürütmektedir.

Yazarlar Hakkında
Defne Kırmızı, Boston University'de sanat tarihi alanında doktora çalışmasını sürdürmektedir. Tez çalışmasında 1974-1994 yıllarında Türkiye'de düzenlenmiş sergiler aracılığıyla filizlenen kavramsal sanat pratiklerine odaklanan Kırmızı, 2016 yılından beri Boston University ve Bilkent Üniversitesi'nde modern ve güncel sanat ile mimarlık alanında ders vermektedir. Akademik projelerinin yanında küratör ve sanat eleştirmeni olarak çalışmalarını yürütmektedir.

Erman Ata Uncu, sanat yazarı ve araştırmacı olarak çalışmalarını İstanbul'da sürdürmektedir. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyoloji Bölümü'nden mezun olan Uncu, Amsterdam Üniversitesi'nde film çalışmaları alanında yüksek lisansını tamamladıktan sonra uzun yıllar Radikal gazetesinde kültür sanat muhabiri ve editör olarak çalıştı. Yazıları Argonotlar, Art Unlimited, Altyazı, Di'van, Duvar, Duvar English ve Istanbul Art News'ta yayımlandı. Süreli yayınlarda sinema tarihi, güncel sanat ağırlıklı konular üzerine yazmaya devam eden Uncu, aynı zamanda birçok sergide araştırmacı ve editör olarak çalışmaktadır.

***

Serseri Mayın: Gürel Yontan
Türkçe, 121 sayfa ©2023 Salt/Garanti Kültür A.Ş. (İstanbul)
ISBN:
978-605-69760-6-3
Araştırma ve Yayıma Hazırlayanlar: Vasıf Kortun, Sezin Romi
Metin Editörü: Erman Ata Uncu
Metinler: Defne Kırmızı, Erman Ata Uncu
Katılımcılar: Bilge Demirkazan, Tan Oral, Gürel Yontan
Söyleşi Deşifre: Feyza Kırkoğlu
Grafik Tasarım ve Uygulama: Elif Tuna, Gamze Cebeci

1970'lerin sonundan günümüze Gürel Yontan'ın üretimine dair belgeler ile kişisel fotoğraflarından oluşan arşivini incelemek için tıklayın.