1987 Öncesi Uluslararası Bienallere Türkiye Katılımı
July 1, 2015
Graph Commons’ı kullanarak 1955-1987 yıllarındaki uluslararası bienallere Türkiye’nin resmî veya ulusal katılımlarını haritalamaya başladık. 1955’te düzenlenen 1. Ljubljana Grafik Sanatlar Bienali, Türkiye’nin bu alanda ilk katılımını gösteriyor. Ardından, 1956’da 28. Venedik Bienali ve 1957’de Oscar Niemeyer ve Hélio Uchôa’nın mimarlığını üstlendiği 36 bin metrekarelik fuar yapısında dördüncüsü gerçekleştirilen São Paulo Bienali geliyor, ki o dönemde Brezilya her anlamda dünya sahnesine çıkıyor. 1950’ler Türkiye’siyse, sanat ortamında -farklı bir manada da olsa- “çağdaş” tabirinin ilk kez kullanıldığı, sanat galerilerinin açıldığı, sanat eseri ile izleyicisinin ilk kez eş hizada olduğu muazzam bir yeşerme dönemi.
Harita Venedik, São Paulo ve Paris bienalleriyle başladı ve ardından Ljublana Grafik Sanatlar, Tahran, ve İskenderiye Bienalleri, Belgrad ve Yeni Delhi trienalleriyle sürüyor. São Paulo ve Venedik’e Türkiye katılımları, sanat ortamına aşina bir coğrafya olan Paris haricinde, 1960’ların başlarında sona eriyor. Venedik’e 1990’da, São Paulo’ya da 1994’te dönülüyor.
Hindistan, Mısır ve Yugoslavya özellikle önemli, zira Belgrad’da kurulan Bağlantısızlar Hareketi’ne, Tito’ya ve Nasır’ın Mısır’ına da bağlanıyor.
Türkiye’nin, çevresindeki sergilere katılımı politik ilişkiler açısından bir okuma bekliyor. 1987’yi uzak ara bir son nokta olarak kabul ettik. Bu tercihin nedeniyse, o yıl ilk İstanbul Bienali’nin ya da o zamanki adıyla 1. Uluslararası İstanbul Çağdaş Sanat Sergileri’nin gerçekleştirilmiş olması. Aradaki kör yıllar ve boşluklara dair ipuçları bulunuyor; bu ipuçlarından biri de o zamanki adıyla Güzel Sanatlar Akademisi hakkında devletin algısının 1968’le birlikte değişmeye başlaması.
1987 sonrası, Türkiye’de güncel sanatın farklı coğrafyalarla eş kırılmalarına tekabül etmesi dolayısıyla bambaşka bir haritalamanın konusu. Bu haritayı geliştirmemize yardımcı olabilecek, 1955 ile 1987 yılları arasında düzenlenmiş uluslararası bienallere Türkiye’den katılımları ve burada listelenen bienaller dâhilinde ek olarak sunabileceğiniz bilgileri yorumlara ekleyebilir veya doğrudan salt@saltonline.org adresine iletebilirsiniz.
Bu haritalandırmaya katkıda bulunan kişi ve kurumlara teşekkür ederiz.
• Nancy Adajania, Bombay
• Deepti Babbar, Lalit Kala Akademisi Kütüphanesi, Yeni Delhi
• Clare Davies, Kahire
• Branislav Dimitrijevic, Belgrad
• Azar Mahmoudian, Tahran
• Maha Mamoun, Kahire
• Aleksandra Mirčić, Belgrad Güncel Sanat Müzesi, Kütüphanesi, Belgrad
• Nevenka Šivavec, Uluslararası Grafik Merkezi, Ljubljana
• Sarah-Neel Smith, Los Angeles
• Fransa Milli Arşivleri
• Venedik Bienali Tarihi Arşivleri
• São Paulo Bienali
• Mohamed Samy Mohamed Farid, Sanat Bölümü Birimi, Bibliotheca Alexandrina, İskenderiye
Harita Venedik, São Paulo ve Paris bienalleriyle başladı ve ardından Ljublana Grafik Sanatlar, Tahran, ve İskenderiye Bienalleri, Belgrad ve Yeni Delhi trienalleriyle sürüyor. São Paulo ve Venedik’e Türkiye katılımları, sanat ortamına aşina bir coğrafya olan Paris haricinde, 1960’ların başlarında sona eriyor. Venedik’e 1990’da, São Paulo’ya da 1994’te dönülüyor.
Hindistan, Mısır ve Yugoslavya özellikle önemli, zira Belgrad’da kurulan Bağlantısızlar Hareketi’ne, Tito’ya ve Nasır’ın Mısır’ına da bağlanıyor.
Türkiye’nin, çevresindeki sergilere katılımı politik ilişkiler açısından bir okuma bekliyor. 1987’yi uzak ara bir son nokta olarak kabul ettik. Bu tercihin nedeniyse, o yıl ilk İstanbul Bienali’nin ya da o zamanki adıyla 1. Uluslararası İstanbul Çağdaş Sanat Sergileri’nin gerçekleştirilmiş olması. Aradaki kör yıllar ve boşluklara dair ipuçları bulunuyor; bu ipuçlarından biri de o zamanki adıyla Güzel Sanatlar Akademisi hakkında devletin algısının 1968’le birlikte değişmeye başlaması.
1987 sonrası, Türkiye’de güncel sanatın farklı coğrafyalarla eş kırılmalarına tekabül etmesi dolayısıyla bambaşka bir haritalamanın konusu. Bu haritayı geliştirmemize yardımcı olabilecek, 1955 ile 1987 yılları arasında düzenlenmiş uluslararası bienallere Türkiye’den katılımları ve burada listelenen bienaller dâhilinde ek olarak sunabileceğiniz bilgileri yorumlara ekleyebilir veya doğrudan salt@saltonline.org adresine iletebilirsiniz.
Bu haritalandırmaya katkıda bulunan kişi ve kurumlara teşekkür ederiz.
• Nancy Adajania, Bombay
• Deepti Babbar, Lalit Kala Akademisi Kütüphanesi, Yeni Delhi
• Clare Davies, Kahire
• Branislav Dimitrijevic, Belgrad
• Azar Mahmoudian, Tahran
• Maha Mamoun, Kahire
• Aleksandra Mirčić, Belgrad Güncel Sanat Müzesi, Kütüphanesi, Belgrad
• Nevenka Šivavec, Uluslararası Grafik Merkezi, Ljubljana
• Sarah-Neel Smith, Los Angeles
• Fransa Milli Arşivleri
• Venedik Bienali Tarihi Arşivleri
• São Paulo Bienali
• Mohamed Samy Mohamed Farid, Sanat Bölümü Birimi, Bibliotheca Alexandrina, İskenderiye
