Kayıp Gölgeler

SALT Beyoğlu, Forum

Vahap Avşar’ın Kayıp Gölgeler sergisi, AND Yayınevi’nin kartpostal arşivinden seçili fotoğraflardan oluşur.

1990’ların başlarından itibaren bu yayınevinin afişlerini farklı işlerinde kullanan Avşar, AND’ın kapsamlı bir kartpostal envanterine sahip olan koleksiyonunu 2010’da satın almıştı. Buluntu imge ve temsiliyet üzerine 25 yıldır çalışan sanatçı, kabul görmemiş, hiç mizanpajı ya da baskısı yapılmamış binlerce imge arasından sergide 50 fotoğraf sunar. Orijinal filmlerden büyük boyutta basılan fotoğraflar, dayanırlığı yüksek, kendini taşıyabilir nitelikteki 25 ünitede önlü arkalı şekilde yer alır. Üniteler, duvardan bağımsız olarak bir “imge ormanı” oluşturmak üzere, 1968’de mimar Lina Bo Bardi’nin São Paulo Sanat Müzesi için tasarladığı sergileme elemanlarının benzeri beton bazalarda durmaktadır.

Kayıp Gölgeler, aile üyelerine, dostlara, sevgililere seyahatten, askerden, uzak diyarlardan manzaralar ya da duruma özel manidar görüntüler içeren kartpostal yollama alışkanlığının son demlerinin yaşandığı 1970’lerin sonları ve 1980’lerin başlarına, yani operatörsüz direkt arama ve internet çağının öncesine denk düşer.


Fotografik bir yolculuk olan AND koleksiyonu, 1970’lerin sonlarında, Anadolu’nun dört bir yanında yapılan çekimlerle başlar. Şehir şehir, kasaba kasaba, köy köy dolaşan fotoğrafçılar, sokakları, meydanları, coğrafyanın arketip güzelliklerini belgeler. İmgeler üzerinden bir Türkiye yolculuğu yaşatılır, coğrafyanın bir zamanı kayda alınır. Fotoğraflardan, dönemin sembolleri, giysileri, töreleri, iktisadi ve hatta siyasi durumları okunabilir. Dikkatle kurgulanmış, pozlanmış kompozisyon ve temsiller vardır; ancak, kartpostala dönüştürülmemiş birçok imge, arşivin en gizemli parçalarını oluşturur. Beklenmeyen anlar, tuhaf ilaveler, sıradışı poz ve çekimler, fotoğrafların bambaşka hikâyelere açılmasına fırsat verir. O yılların gergin siyasi ortamı ve ardından 12 Eylül Darbesi’nin getirdiği korkulu dönem sırasında, coğrafyaya bir “açık stüdyo” gibi değinilmesi şaşırtıcıdır.


Vahap Avşar’ın kişisel sergileri arasında Kara Albüm (Rampa, İstanbul, 2013); iBerlin (TANAS, Berlin, 2012); Noneisafe (Charles Bank Gallery, New York, 2011); Vahap Avşar (Rampa, İstanbul, 2010); Come Who Ever You Are (W139, Amsterdam, 1993) ve Myths (Galeri Zon, Ankara, 1991) yer almaktadır. Sanatçının yakın zamanda katıldığı karma program ve sergilerden bazıları ise şunlardır: Uluslararası Sanatçı Filmleri (Whitechapel Gallery, Londra, 2015); Uluslararası Sanatçı Filmleri (İstanbul Modern, İstanbul, 2015); Too early, too late (Pinacoteca, Bologna, 2015); Zwölf im Zwölften (TANAS, Berlin, 2011); İkinci Sergi (ARTER, İstanbul, 2010). Avşar, New York ve İstanbul’da yaşamakta ve çalışmaktadır.


Bazalar Urban Atölye’den mimar Nilüfer Kozikoğlu tarafından geliştirilmiş, baskılar LamArts’ta yapılmıştır.