Elio Montanari ve "Casino Fantasma"
VASIF KORTUN
18 Ağustos 2013
Casino Fantasma, Palazzo Venramin Calergi, Venedik, 1990
Venedik Bienali’ne ilk kez 1990’da gitmiştim. Türkiye’den Mithat Şen ve Kemal Önsoy katılmıştı. Sergiyi kendi çabalarıyla Beral Madra düzenlemişti. Türkiye, 1962’den beri ilk kez temsil edilmekteydi. Galeri Nev’den Haldun Dostoğlu ile epey bir zaman geçirmiştik. Haldun, o dönemler Kemal Önsoy ile çalışıyordu ve Mithat Şen’le de ilgisi vardı. Her şeyi kendimiz çözmek durumundaydık. Açılışta bizim pavyonda kokteyli organize etmesi için Alman pavyonunda kokteyl yapan ekibin başıyla konuşurken, karısının da Türk olması vesilesiyle anlaşıp kutu kutu köpüklü şarabı taşıdığımızı hatırlarım. Türkiye katılımı, İtalyan pavyonunun arka mekânlarından birinde; basık tavanlı, koridorla depo arası bir yerde gerçekleştirilmişti. Bienalin ülke pavyon yapılarının olduğu Giardini’de pavyonu olmayan, mahsun memleketler kontenjanından bir dizi küçük Orta Amerika ülkesine ayrılmış bir bölgenin kenarındaydı.
Haldun ve ben, Accademia mahallesi civarında bir kafede, gecikmiş olmanın hissiyatını sanki yıllardır Venedik’e geliyormuş gibi bir tutumla Campari soda eşliğinde bertaraf ediyorduk. Lisansımı aldığım üniversitenin, Peggy Guggenheim müzesinin hemen yanındaki evinde kalıyorduk. Evin Grand Canale’ye bakan balkonunda Herald Tribune okurken, çevreden geçen turist motor ve gondolalarından insanlar el salladıkça kendimi iyiden iyiye oralardanmış gibi hissediyordum.
Bir gece aslında “oralardan olmadığımızı” ve bu muhteşem hadiseye ancak seyirci olabileceğimizi hissettiren bir serginin açılışına gittik. Mekâna, ilk kez kullanıldığını gördüğüm koca mumların işaretlediği bir yoldan giriliyordu ve herkes son derece “cool”du. Haldun’la sanki görünmez adamlara dönüşmüştük ama ortama son derece hayran kalmıştık.
Sergi, Palazzo Venramin Calergi’de gerçekleştirilen Casino Fantasma‘ydı. Küratörü, P.S.1’ın kurucusu efsanevi Alanna Heiss’dı. Tarihi kumarhanenin içine yayılmış enstelasyonlar, Vito Acconci, Bill Anastasi, Braco Dimitrijevic, Richard Hammons, Luciano Fabro, Annette Messager, Cildo Meirelles, Muntadas, Dennis Oppenheim, Giuseppe Penone, Maura Sheehan, Franz West ve Gilberto Zorio gibi sanatçılar tarafından gerçekleştirilmişti.
Elio Montanari’nin siyah-beyaz fotoğraflarından izlediğimiz o zaman dilimi şimdi ne kadar farklı görünüyor.
Haldun ve ben, Accademia mahallesi civarında bir kafede, gecikmiş olmanın hissiyatını sanki yıllardır Venedik’e geliyormuş gibi bir tutumla Campari soda eşliğinde bertaraf ediyorduk. Lisansımı aldığım üniversitenin, Peggy Guggenheim müzesinin hemen yanındaki evinde kalıyorduk. Evin Grand Canale’ye bakan balkonunda Herald Tribune okurken, çevreden geçen turist motor ve gondolalarından insanlar el salladıkça kendimi iyiden iyiye oralardanmış gibi hissediyordum.
Bir gece aslında “oralardan olmadığımızı” ve bu muhteşem hadiseye ancak seyirci olabileceğimizi hissettiren bir serginin açılışına gittik. Mekâna, ilk kez kullanıldığını gördüğüm koca mumların işaretlediği bir yoldan giriliyordu ve herkes son derece “cool”du. Haldun’la sanki görünmez adamlara dönüşmüştük ama ortama son derece hayran kalmıştık.
Sergi, Palazzo Venramin Calergi’de gerçekleştirilen Casino Fantasma‘ydı. Küratörü, P.S.1’ın kurucusu efsanevi Alanna Heiss’dı. Tarihi kumarhanenin içine yayılmış enstelasyonlar, Vito Acconci, Bill Anastasi, Braco Dimitrijevic, Richard Hammons, Luciano Fabro, Annette Messager, Cildo Meirelles, Muntadas, Dennis Oppenheim, Giuseppe Penone, Maura Sheehan, Franz West ve Gilberto Zorio gibi sanatçılar tarafından gerçekleştirilmişti.
Elio Montanari’nin siyah-beyaz fotoğraflarından izlediğimiz o zaman dilimi şimdi ne kadar farklı görünüyor.
