Salt Araştırma
Nur Koçak Arşivi
Nur Koçak, Ruj Mihrabı (1979-1988), Büyük Sergi’den görünüm, Atatürk Kültür Merkezi, Ankara, 1989
SALT Araştırma, Nur Koçak Arşivi
SALT Araştırma, Nur Koçak Arşivi
SALT, Nur Koçak’ın en kapsamlı sergisi niteliğindeki Mutluluk Resimlerimiz‘in ardından, sanatçının arşivini dijitalleştirme ve kataloglama çalışmalarına başladı. Koçak’ın arşivi, sanatçıyla iş birliğine dayalı bir süreç sonucu SALT Araştırma’da çevrimiçi erişime açıldı.
SALT Araştırma’nın sanatçı arşivleri arasına eklenen koleksiyon, fotogerçekçilik akımının Türkiye’deki ilk temsilcilerinden Koçak’ın 1960’lardan günümüze üretimine ayrıntılı bir bakış sunuyor. Arşivde, sanatçının yurt içi ve yurt dışında katıldığı sergilerle işlerine dair belge ve görsellerin yanı sıra İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’ndeki öğrencilik yıllarından eskiz, kroki ve etütleri bulunuyor. Koleksiyon, akademideki hâkim resim anlayışına karşın 1970’lerden itibaren fotogerçekçi resimler üretmeyi sürdüren sanatçının, mecra ve teknik seçimindeki kararlılığıyla şekillenen pratiğini yansıtıyor. 984 belgeden oluşan arşiv; desen, fotoğraf, davetiye, kupür ve mektup gibi kaynakları içeriyor.
SALT Araştırma’da derlenen ve 1.9 milyonun üzerinde belgeyi içeren dijital arşiv koleksiyonları “Sanat”, “Mimarlık ve Tasarım” ile “Kent, Toplum ve Ekonomi” alanlarını kapsar. Sanat Arşivi, 1950 sonrası Türkiye sanat tarihine odaklanır. Aralarında Ahmet Öktem, Altan Gürman (Arter iş birliğinde), Cengiz Çekil, Gülsün Karamustafa, Hüseyin Bahri Alptekin, Moni Salim Özgilik, Mustafa Altıntaş, Kutluğ Ataman, Sabiha Rüştü Bozcalı, Serhat Kiraz, Tomur Atagök ve Yusuf Taktak’ın da bulunduğu kapsamlı sanatçı arşivlerini bir araya getirir. Bu koleksiyonlara, dijitalleştirme ve kataloglama çalışmaları devam eden Mine Sanat Galerisi ile Özer Kabaş, Gürel Yontan ve İpek Duben arşivleri de eklenecektir. Tüm arşiv koleksiyonlarına archives.saltresearch.org üzerinden erişilebilir.
Sanatçı Hakkında
1941 doğumlu Koçak, ilk resim çalışmalarını, ilk ve orta öğrenimini tamamladığı TED Ankara Koleji’nde Turgut Zaim’le yaptı. Liseyi bitirdiği Washington’da, soyut dışavurumcu Leon Berkowitz’in öğrencisi oldu. 1960’ta İstanbul’a dönerek Güzel Sanatlar Akademisi Yüksek Resim Bölümü’ne girdi ve önce Adnan Çoker galerisinde, ardından Cemal Tollu ve Neşet Günal atölyelerinde çalıştı. 1970’te Millî Eğitim Bakanlığı’nın açtığı Avrupa Konkuru’nu kazanarak devlet bursuyla Paris’e giden altı kişilik gruptaki tek kadın sanatçıydı. 1974’e dek Paris’te yaşayan Koçak, buradaki ikinci yılında École nationale supérieure des Beaux-Arts’ta Jean Bertholle’ün duvar resmine yönelik desen atölyesine katıldı. 1971’de düzenlenen Paris Genç Sanatçılar Bienali’nin fotogerçekçilik bölümü Koçak için bir dönüm noktası oldu. Fotoğrafı kaynak olarak kullandığı ilk resimleri, Grand Palais’de Salon d’Automne [Güz Salonu] ve Salon des Artistes Français [Fransız Sanatçılar Salonu] gibi sergilerde yer aldı. Tüketim kültürü, arzu nesneleri ve toplumsal cinsiyet meselelerini sorgulayan Fetiş Nesneler serisine de Paris’te başladı.
Koçak, sanat pratiğinde kadın dergilerinden Hollywood sinemasına heyecan duyduğu, tutkuyla takip ettiği muhtelif konulardan beslendi. Sanatçının, bir dönem bağımsız bir kadın gazetesi olarak yayımlanan Kelebek‘teki “Mutluluk Resimleriniz” köşesinden yola çıkarak yaptığı çizimlerle romantizm temalı asker kartpostallarını bir araya getirdiği aynı adlı enstalasyonu, 1981’de düzenlenen 3. Yeni Eğilimler sergisinde Altın Madalya’yla ödüllendirildi. 2017’de 27. İstanbul Sanat Fuarı tarafından Onur Sanatçısı Ödülü’ne layık görüldü. Koçak’ın 1981 tarihli serisinden esinle adlandırılan Mutluluk Resimlerimiz sergisi, 2019’da SALT Beyoğlu ve SALT Galata’da gerçekleştirildi.
SALT Araştırma’nın sanatçı arşivleri arasına eklenen koleksiyon, fotogerçekçilik akımının Türkiye’deki ilk temsilcilerinden Koçak’ın 1960’lardan günümüze üretimine ayrıntılı bir bakış sunuyor. Arşivde, sanatçının yurt içi ve yurt dışında katıldığı sergilerle işlerine dair belge ve görsellerin yanı sıra İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’ndeki öğrencilik yıllarından eskiz, kroki ve etütleri bulunuyor. Koleksiyon, akademideki hâkim resim anlayışına karşın 1970’lerden itibaren fotogerçekçi resimler üretmeyi sürdüren sanatçının, mecra ve teknik seçimindeki kararlılığıyla şekillenen pratiğini yansıtıyor. 984 belgeden oluşan arşiv; desen, fotoğraf, davetiye, kupür ve mektup gibi kaynakları içeriyor.
SALT Araştırma’da derlenen ve 1.9 milyonun üzerinde belgeyi içeren dijital arşiv koleksiyonları “Sanat”, “Mimarlık ve Tasarım” ile “Kent, Toplum ve Ekonomi” alanlarını kapsar. Sanat Arşivi, 1950 sonrası Türkiye sanat tarihine odaklanır. Aralarında Ahmet Öktem, Altan Gürman (Arter iş birliğinde), Cengiz Çekil, Gülsün Karamustafa, Hüseyin Bahri Alptekin, Moni Salim Özgilik, Mustafa Altıntaş, Kutluğ Ataman, Sabiha Rüştü Bozcalı, Serhat Kiraz, Tomur Atagök ve Yusuf Taktak’ın da bulunduğu kapsamlı sanatçı arşivlerini bir araya getirir. Bu koleksiyonlara, dijitalleştirme ve kataloglama çalışmaları devam eden Mine Sanat Galerisi ile Özer Kabaş, Gürel Yontan ve İpek Duben arşivleri de eklenecektir. Tüm arşiv koleksiyonlarına archives.saltresearch.org üzerinden erişilebilir.
Sanatçı Hakkında
1941 doğumlu Koçak, ilk resim çalışmalarını, ilk ve orta öğrenimini tamamladığı TED Ankara Koleji’nde Turgut Zaim’le yaptı. Liseyi bitirdiği Washington’da, soyut dışavurumcu Leon Berkowitz’in öğrencisi oldu. 1960’ta İstanbul’a dönerek Güzel Sanatlar Akademisi Yüksek Resim Bölümü’ne girdi ve önce Adnan Çoker galerisinde, ardından Cemal Tollu ve Neşet Günal atölyelerinde çalıştı. 1970’te Millî Eğitim Bakanlığı’nın açtığı Avrupa Konkuru’nu kazanarak devlet bursuyla Paris’e giden altı kişilik gruptaki tek kadın sanatçıydı. 1974’e dek Paris’te yaşayan Koçak, buradaki ikinci yılında École nationale supérieure des Beaux-Arts’ta Jean Bertholle’ün duvar resmine yönelik desen atölyesine katıldı. 1971’de düzenlenen Paris Genç Sanatçılar Bienali’nin fotogerçekçilik bölümü Koçak için bir dönüm noktası oldu. Fotoğrafı kaynak olarak kullandığı ilk resimleri, Grand Palais’de Salon d’Automne [Güz Salonu] ve Salon des Artistes Français [Fransız Sanatçılar Salonu] gibi sergilerde yer aldı. Tüketim kültürü, arzu nesneleri ve toplumsal cinsiyet meselelerini sorgulayan Fetiş Nesneler serisine de Paris’te başladı.
Koçak, sanat pratiğinde kadın dergilerinden Hollywood sinemasına heyecan duyduğu, tutkuyla takip ettiği muhtelif konulardan beslendi. Sanatçının, bir dönem bağımsız bir kadın gazetesi olarak yayımlanan Kelebek‘teki “Mutluluk Resimleriniz” köşesinden yola çıkarak yaptığı çizimlerle romantizm temalı asker kartpostallarını bir araya getirdiği aynı adlı enstalasyonu, 1981’de düzenlenen 3. Yeni Eğilimler sergisinde Altın Madalya’yla ödüllendirildi. 2017’de 27. İstanbul Sanat Fuarı tarafından Onur Sanatçısı Ödülü’ne layık görüldü. Koçak’ın 1981 tarihli serisinden esinle adlandırılan Mutluluk Resimlerimiz sergisi, 2019’da SALT Beyoğlu ve SALT Galata’da gerçekleştirildi.
