Salt Araştırma
Grafik Tasarım Arşivi
Kuruluşundan bu yana sanat, mimarlık, tasarım, kent, toplum ve ekonomi konulu kaynakların geliştirilmesine odaklanan Salt, farklı disiplinler arasındaki bağlantıları ve kesişimleri araştırmayı önceliklendirdi. Yıllar içerisinde gelişen arşiv koleksiyonları, Salt Araştırma’da grafik tasarım odaklı bir birikim oluşmasının önünü açtı.
2023 yılında çalışmalarına başlanan Grafik Tasarım Arşivi, 20. yüzyıldan itibaren Türkiye’de grafik tasarımın gelişimine katkı sunmuş uzmanların mesleki ve kişisel arşivlerinden belgeleri bir araya getiriyor. Bu kapsamda, gerek grafik tasarım alanındaki aktörleri ve anlayış çeşitliliğini ele alan araştırmalara, gerekse grafik tasarım tarihine ilişkin yerel ve uluslararası bağlamları gözeten okumalara yönelik bir zemin oluşturulması amaçlanıyor. Ayrıca Salt Araştırma’daki arşivlere dolaylı olarak dâhil olmuş grafik tasarım odaklı kaynakların da yeniden değerlendirilmesi hedefleniyor.
Grafik Tasarım Arşivi çalışmaları, Sadık Karamustafa ve Bülent Erkmen arşivlerinin tasniflenmesi, dijitalleştirilmesi ve kataloglanmasıyla başlıyor. Erkmen ve Karamustafa’nın 1960’lardan günümüze mesleki üretimleri ile parçası oldukları tasarım ve kültür ortamının izini süren bu çalışma, Salt’ın Türkiye’de grafik tasarımın seyrini politik, toplumsal ve kültürel gelişmeler ışığında ele alacağı projelerin ilk ayağını oluşturuyor.
Erkmen ve Karamustafa’nın arşivlerinde, tasarımcıların profesyonel işleri, Grafik Tasarımcılar Meslek Kuruluşu (GMK) bünyesinde gerçekleştirdikleri çalışmalar, konsepti kendilerine ait sanat/tasarım projeleri, dönemin tasarım ve kültür ortamının bir izdüşümü niteliğindeki yazışmaları, fotoğraf, efemera, eskiz ve defterlerinin yanı sıra tasarım gündemine ilişkin basında yer almış haber ve eleştiriler, röportajlar, radyo-televizyon program kayıtları yer alıyor. 2024 sonbaharında archives.saltresearch.org’da erişime açılması planlanan arşivlere, birer e-yayın ile sergi ve kamu programları eşlik edecek.
Bülent Erkmen Hakkında
1972’de İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi (bugün Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi) Grafik Sanatlar Bölümü’nden mezun oldu. 1968-1973 yıllarında Devlet Film Arşivi’nin genel sekreterliğini üstlendi. 1980-1995 yıllarında profesyonel çalışmalarını kurucu ortağı olduğu Reklamevi’nde yürüttü; 1995’te BEK Tasarım ve Danışmanlık’ı kurdu. 1975’ten 2015’e MSGSÜ’de öğretim üyesi olarak görev yaptı. 1980’lerden bu yana yurt içi ve yurt dışında katıldığı sergi ve yarışmalarda yüzü aşkın ödül kazandı; işleri uluslararası yayınlarda yer aldı. Alliance Graphique Internationale (AGI) ve Grafik Tasarımcılar Meslek Kuruluşu (GMK) üyesi olan tasarımcının işleri Fransa, İsviçre, ABD, Almanya, Finlandiya ve Polonya başta olmak üzere birçok müze koleksiyonuna dâhil edildi. Deneysel ve disiplinlerarası yaklaşımın öne çıktığı, tiyatro dâhil pek çok proje gerçekleştirmiş olan Erkmen, 1990’lardan bugüne ürettiklerini dönemsel bir döküm niteliği de taşıyan sergiler ve kitaplarla bir araya getirdi. Grafik tasarımın yanı sıra marka danışmanlığı, üç boyutlu nesne ve sergi tasarımı alanlarında çalışmalarını sürdürüyor.
Sadık Karamustafa Hakkında
1946’da Fatsa, Yalıköy’de doğdu. İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nde (bugün Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi) grafik tasarım eğitiminin ardından aynı okulda yüksek lisans ve doktora çalışmalarını tamamladı. 1979’da kendi atölyesini kurana dek yayınevleri, reklam ajansları ve tiyatrolarda çalıştı; 2001’de Ayşe Karamustafa ile Karamustafa Tasarım’ı kurdu. 1989’da eğitim vermeye başladığı MSGSÜ’den 2013’te profesör unvanıyla emekli oldu. Profesyonel yaşamı boyunca arkeolojiden sanata, mimarlıktan edebiyata pek çok alanda sergileme, yayın ve kurumsal kimlik tasarımı projeleri gerçekleştirdi. Yurt içi ve yurt dışında birçok sergide yer aldı; ulusal ve uluslararası tasarım yarışmalarının seçici kurul üyeliklerinde bulundu. 1995’ten bu yana Tüyap Kitap ve Sanat Fuarları’nın tasarım danışmanlığını yürüten tasarımcı, 2008 Frankfurt Kitap Fuarı Konuk Ülke Türkiye programının baş küratörlüğünü üstlendi; 2010’da Adalar Müzesi’nin kurucu ekibinde yer aldı. 1982’den başlayarak Grafik Tasarımcılar Meslek Kuruluşu’nun (GMK) çeşitli yönetim kademelerinde görev yaptı. 1995-1999 yıllarında Uluslararası Tasarım Konseyi’nin (IcoD) iki dönem başkan yardımcılığını yapan Karamustafa, 1997’de Türkiye’den Alliance Graphique Internationale’e (AGI) üye seçilen ilk grafik tasarımcı oldu. Aynı yıldan itibaren İstanbul’da tasarım eğitimi üzerine bir ilk niteliğindeki uluslararası etkinlik “Grafist: Uluslararası İstanbul Grafik Tasarım Günleri”nin proje yönetmenliğini üstlendi. Yaşamını İstanbul, Ayvalık ve Berlin’de sürdürüyor.
2023 yılında çalışmalarına başlanan Grafik Tasarım Arşivi, 20. yüzyıldan itibaren Türkiye’de grafik tasarımın gelişimine katkı sunmuş uzmanların mesleki ve kişisel arşivlerinden belgeleri bir araya getiriyor. Bu kapsamda, gerek grafik tasarım alanındaki aktörleri ve anlayış çeşitliliğini ele alan araştırmalara, gerekse grafik tasarım tarihine ilişkin yerel ve uluslararası bağlamları gözeten okumalara yönelik bir zemin oluşturulması amaçlanıyor. Ayrıca Salt Araştırma’daki arşivlere dolaylı olarak dâhil olmuş grafik tasarım odaklı kaynakların da yeniden değerlendirilmesi hedefleniyor.
Grafik Tasarım Arşivi çalışmaları, Sadık Karamustafa ve Bülent Erkmen arşivlerinin tasniflenmesi, dijitalleştirilmesi ve kataloglanmasıyla başlıyor. Erkmen ve Karamustafa’nın 1960’lardan günümüze mesleki üretimleri ile parçası oldukları tasarım ve kültür ortamının izini süren bu çalışma, Salt’ın Türkiye’de grafik tasarımın seyrini politik, toplumsal ve kültürel gelişmeler ışığında ele alacağı projelerin ilk ayağını oluşturuyor.
Erkmen ve Karamustafa’nın arşivlerinde, tasarımcıların profesyonel işleri, Grafik Tasarımcılar Meslek Kuruluşu (GMK) bünyesinde gerçekleştirdikleri çalışmalar, konsepti kendilerine ait sanat/tasarım projeleri, dönemin tasarım ve kültür ortamının bir izdüşümü niteliğindeki yazışmaları, fotoğraf, efemera, eskiz ve defterlerinin yanı sıra tasarım gündemine ilişkin basında yer almış haber ve eleştiriler, röportajlar, radyo-televizyon program kayıtları yer alıyor. 2024 sonbaharında archives.saltresearch.org’da erişime açılması planlanan arşivlere, birer e-yayın ile sergi ve kamu programları eşlik edecek.
Bülent Erkmen Hakkında
1972’de İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi (bugün Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi) Grafik Sanatlar Bölümü’nden mezun oldu. 1968-1973 yıllarında Devlet Film Arşivi’nin genel sekreterliğini üstlendi. 1980-1995 yıllarında profesyonel çalışmalarını kurucu ortağı olduğu Reklamevi’nde yürüttü; 1995’te BEK Tasarım ve Danışmanlık’ı kurdu. 1975’ten 2015’e MSGSÜ’de öğretim üyesi olarak görev yaptı. 1980’lerden bu yana yurt içi ve yurt dışında katıldığı sergi ve yarışmalarda yüzü aşkın ödül kazandı; işleri uluslararası yayınlarda yer aldı. Alliance Graphique Internationale (AGI) ve Grafik Tasarımcılar Meslek Kuruluşu (GMK) üyesi olan tasarımcının işleri Fransa, İsviçre, ABD, Almanya, Finlandiya ve Polonya başta olmak üzere birçok müze koleksiyonuna dâhil edildi. Deneysel ve disiplinlerarası yaklaşımın öne çıktığı, tiyatro dâhil pek çok proje gerçekleştirmiş olan Erkmen, 1990’lardan bugüne ürettiklerini dönemsel bir döküm niteliği de taşıyan sergiler ve kitaplarla bir araya getirdi. Grafik tasarımın yanı sıra marka danışmanlığı, üç boyutlu nesne ve sergi tasarımı alanlarında çalışmalarını sürdürüyor.
Sadık Karamustafa Hakkında
1946’da Fatsa, Yalıköy’de doğdu. İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nde (bugün Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi) grafik tasarım eğitiminin ardından aynı okulda yüksek lisans ve doktora çalışmalarını tamamladı. 1979’da kendi atölyesini kurana dek yayınevleri, reklam ajansları ve tiyatrolarda çalıştı; 2001’de Ayşe Karamustafa ile Karamustafa Tasarım’ı kurdu. 1989’da eğitim vermeye başladığı MSGSÜ’den 2013’te profesör unvanıyla emekli oldu. Profesyonel yaşamı boyunca arkeolojiden sanata, mimarlıktan edebiyata pek çok alanda sergileme, yayın ve kurumsal kimlik tasarımı projeleri gerçekleştirdi. Yurt içi ve yurt dışında birçok sergide yer aldı; ulusal ve uluslararası tasarım yarışmalarının seçici kurul üyeliklerinde bulundu. 1995’ten bu yana Tüyap Kitap ve Sanat Fuarları’nın tasarım danışmanlığını yürüten tasarımcı, 2008 Frankfurt Kitap Fuarı Konuk Ülke Türkiye programının baş küratörlüğünü üstlendi; 2010’da Adalar Müzesi’nin kurucu ekibinde yer aldı. 1982’den başlayarak Grafik Tasarımcılar Meslek Kuruluşu’nun (GMK) çeşitli yönetim kademelerinde görev yaptı. 1995-1999 yıllarında Uluslararası Tasarım Konseyi’nin (IcoD) iki dönem başkan yardımcılığını yapan Karamustafa, 1997’de Türkiye’den Alliance Graphique Internationale’e (AGI) üye seçilen ilk grafik tasarımcı oldu. Aynı yıldan itibaren İstanbul’da tasarım eğitimi üzerine bir ilk niteliğindeki uluslararası etkinlik “Grafist: Uluslararası İstanbul Grafik Tasarım Günleri”nin proje yönetmenliğini üstlendi. Yaşamını İstanbul, Ayvalık ve Berlin’de sürdürüyor.
