Salt Araştırma'daki Fotoğraf Koleksiyonları
23 Ağustos 2024
Osmanlı Bankası Genel Müdürlük Personeli, 1893
Fotoğraf: Nicolas Andriomenos
Salt Araştırma, Osmanlı Bankası Arşivi
Fotoğraf: Nicolas Andriomenos
Salt Araştırma, Osmanlı Bankası Arşivi
Salt Araştırma, sanat, mimarlık, tasarım, kent, toplum ve ekonomi tarihi odaklı dijital ve basılı kaynaklarıyla Türkiye ve yakın coğrafyasının hafızasına katkıda bulunur. Yıllar içinde bağışlar ve yapılan alımlarla birlikte gelişen fotoğraf koleksiyonları, Salt Araştırma’daki arşivlerin önemli bir bölümünü oluşturur.
2000’li yılların başında Osmanlı Bankası Arşivi‘ndeki personel ve şube fotoğraflarının kataloglanmasıyla başlayan süreçte oluşturulan Fotoğraf ve Kartpostal Arşivi, Osmanlı ve Türkiye kentlerini çeşitli dinamikleriyle anlamanın görsel ipuçlarını verir. Haneler ve Aileler Arşivi‘ndeki belgeler arasında bulunan fotoğraflar ise geç Osmanlı ve erken Cumhuriyet dönemlerinin toplumsal yaşamına ışık tutar, sıradan ve gündelik olanı görünür kılar.
Mimarlık ve Tasarım Arşivi‘nde yer alan fotoğraflar, mimarların tasarımları ve uygulanan yapıları ile sınırlı kalmaz. Profesyonel çalışmaları için topladıkları veya çektikleri kareler, eğitimcilik kariyerlerinde ders verirken kullandıkları görseller, mesleki gezilerinden fotoğraflar ve mimari fotoğrafçıların arşivlerinden seçkiler, kente dair farklı okumalar yapma olanağı sunar.
1950 sonrası Türkiye sanat tarihine odaklanan Sanat Arşivi ise sanatçıların işlerinden ve tarihî öneme sahip sergilerden fotoğraflar ile dönemin kültür ortamına dair görsel malzemeleri bir araya getirir.
Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü (IFEA), American Board of Commissioners for Foreign Missions (ABCFM) gibi kurumların farklı dönemlere odaklanan fotoğraf koleksiyonlarının yanı sıra günümüz fotoğrafçılarının arşivleri de Salt Araştırma’da çevrimiçi erişime açıktır. M. Erem Çalıkoğlu‘nun 1982-1998 yıllarında Türkiye’nin kültürel ve doğal mirasını belgelediği kareler, ressam Eleonora Arhelaou‘nun 1970’li yıllardan 1998’e İstanbul’daki Rum mimari mirasının izini süren fotoğrafları, Gültekin Çizgen‘in mimari fotoğraflarından bir seçki, foto muhabiri Ali Öz’ün Salt Araştırma korumasına verilen ve 2024 sonunda erişime açılması planlanan arşivinden 1980’ler Türkiye’sindeki yaşamı kayda alan sokak fotoğrafları, görsel malzemesi öne çıkan arşivlerden bazılarıdır.
Salt Araştırma, fotoğrafı bulunduğu arşivden koparmadan, dar veya geniş bağlamını kurmaya çalışarak erişime sunar. Fotoğraflar, içinde bulundukları koleksiyonun diğer belgeleriyle ve daha genel anlamda arşivin bütünüyle ilişki içindedir. Yazılı ve görsel belgeler birbirini besler, katmanlandırır ve araştırmaların derinleştirilmesine olanak tanır.
19. yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu ile 20. yüzyıl Türkiye’sinde sanat, tasarım, yapılı çevre, toplum, eğitim ve üretime dair görsel malzeme; basılı fotoğraf, cam negatif veya pozitif, dia ve negatifin yanı sıra dolaşıma giren kartpostallar, fotokartlar, basından fotoğrafları da içerir.
Salt Araştırma‘da erişime açılan görseller, kullanım şartları kapsamında bireysel çalışma ve araştırmaları ücretsiz desteklemektedir.
Aziziye Karakolu, Karaköy, İstanbul
Salt Araştırma, Fotoğraf ve Kartpostal Arşivi
Salt Araştırma, Fotoğraf ve Kartpostal Arşivi
Said Bey’in oğlu Hakkı Tez tarafından yapılmış bir kolaj (soldan sağa: Müzdan Arel, Hakkı Tez, Nesrin Bağana, Safi Arel), 1936
Salt Araştırma, Said Bey Arşivi
Salt Araştırma, Said Bey Arşivi
2000’li yılların başında Osmanlı Bankası Arşivi‘ndeki personel ve şube fotoğraflarının kataloglanmasıyla başlayan süreçte oluşturulan Fotoğraf ve Kartpostal Arşivi, Osmanlı ve Türkiye kentlerini çeşitli dinamikleriyle anlamanın görsel ipuçlarını verir. Haneler ve Aileler Arşivi‘ndeki belgeler arasında bulunan fotoğraflar ise geç Osmanlı ve erken Cumhuriyet dönemlerinin toplumsal yaşamına ışık tutar, sıradan ve gündelik olanı görünür kılar.
Emin Halid Onat, Clemens Holzmeister, Friedrich Hess ve Paul Bonatz, İstanbul Teknik Üniversitesi Gümüşsuyu Kampüsü’nde öğrenci projelerine tashih verirken, 1948
Salt Araştırma, Harika-Kemali Söylemezoğlu Arşivi
Salt Araştırma, Harika-Kemali Söylemezoğlu Arşivi
Mimarlık ve Tasarım Arşivi‘nde yer alan fotoğraflar, mimarların tasarımları ve uygulanan yapıları ile sınırlı kalmaz. Profesyonel çalışmaları için topladıkları veya çektikleri kareler, eğitimcilik kariyerlerinde ders verirken kullandıkları görseller, mesleki gezilerinden fotoğraflar ve mimari fotoğrafçıların arşivlerinden seçkiler, kente dair farklı okumalar yapma olanağı sunar.
İsmail Saray, Kara Mektubu Bekleyenler, 34ème Salon de la Jeune Peinture’den görünüm, Grand Palais (Paris), 1983
Salt Araştırma, İsmail Saray Arşivi
Salt Araştırma, İsmail Saray Arşivi
1950 sonrası Türkiye sanat tarihine odaklanan Sanat Arşivi ise sanatçıların işlerinden ve tarihî öneme sahip sergilerden fotoğraflar ile dönemin kültür ortamına dair görsel malzemeleri bir araya getirir.
Tarlabaşı Bulvarı yapım çalışmaları sırasında Şişhane Viyadüğü’nün inşaatı, 1989
Fotoğraf: Marc Eginard
Salt Araştırma, IFEA Arşivi
Fotoğraf: Marc Eginard
Salt Araştırma, IFEA Arşivi
Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü (IFEA), American Board of Commissioners for Foreign Missions (ABCFM) gibi kurumların farklı dönemlere odaklanan fotoğraf koleksiyonlarının yanı sıra günümüz fotoğrafçılarının arşivleri de Salt Araştırma’da çevrimiçi erişime açıktır. M. Erem Çalıkoğlu‘nun 1982-1998 yıllarında Türkiye’nin kültürel ve doğal mirasını belgelediği kareler, ressam Eleonora Arhelaou‘nun 1970’li yıllardan 1998’e İstanbul’daki Rum mimari mirasının izini süren fotoğrafları, Gültekin Çizgen‘in mimari fotoğraflarından bir seçki, foto muhabiri Ali Öz’ün Salt Araştırma korumasına verilen ve 2024 sonunda erişime açılması planlanan arşivinden 1980’ler Türkiye’sindeki yaşamı kayda alan sokak fotoğrafları, görsel malzemesi öne çıkan arşivlerden bazılarıdır.
Sarayiçi Sokak, Gedikpaşa, İstanbul, 1989
Salt Araştırma, Eleonora Arhelaou Arşivi
Salt Araştırma, Eleonora Arhelaou Arşivi
Salt Araştırma, fotoğrafı bulunduğu arşivden koparmadan, dar veya geniş bağlamını kurmaya çalışarak erişime sunar. Fotoğraflar, içinde bulundukları koleksiyonun diğer belgeleriyle ve daha genel anlamda arşivin bütünüyle ilişki içindedir. Yazılı ve görsel belgeler birbirini besler, katmanlandırır ve araştırmaların derinleştirilmesine olanak tanır.
19. yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu ile 20. yüzyıl Türkiye’sinde sanat, tasarım, yapılı çevre, toplum, eğitim ve üretime dair görsel malzeme; basılı fotoğraf, cam negatif veya pozitif, dia ve negatifin yanı sıra dolaşıma giren kartpostallar, fotokartlar, basından fotoğrafları da içerir.
Salt Araştırma‘da erişime açılan görseller, kullanım şartları kapsamında bireysel çalışma ve araştırmaları ücretsiz desteklemektedir.
