Forum:
Su Etrafında
Sümüklü Deniz Seferleri ya da İstanbul'un Tuzlu Sularındaki Yeni Şaşaa
Aslıhan Demirtaş
Salt Beyoğlu
4 Mart – 31 Aralık 2025
Müsilajın içinden geçen tekneler
Fotoğraf: Yasin Akgül (Getty Images)
Fotoğraf: Yasin Akgül (Getty Images)
Mimar ve araştırmacı Aslıhan Demirtaş, Su Etrafında program dizisi kapsamında müsilaj olgusuna odaklı bir araştırma grubunun yürütücülüğünü üstlenecek.
“Deniz salyası” veya “deniz sümüğü” olarak da bilinen müsilaj, son dönemde Akdeniz’de görülen ve dünya çapında artış gösteren kalın, jelatinimsi bir organik maddedir. 2021’de “şaşaalı” bir biçimde Marmara Denizi’ni kaplamış; Karadeniz’e doğru yayılmaya başlamıştır. Kirlilik, artan sıcaklar ve diğer çevresel faktörler fitoplanktonların “aşırı miktarda mukus” salgılamasına, bu da müsilajın artmasına yol açmıştır. Kentsel ve kırsal alanlarda atık suların yanlış idaresi, doğal kaynakların aşırı sömürüsü ve nüfus artışının tetiklediği bu fenomen, deniz ve insan kaynaklı süreçlerdeki bozulmalara işaret etmektedir.
Bu araştırma grubu, Marmara Denizi’nde gitgide daha belirgin ve tehditkâr hâle gelen müsilaj vakaları karşısında birlikte düşünmek, üretmek ve harekete geçmek amacıyla bedensel, deneyime dayalı yöntemlerden yararlanacak. İstanbul’un tuzlu sularında keşif gezileri yapıp beraber yüzerek, kıyı balıkçılarıyla sohbet ederek kolektif bilgi ve gelecek tahayyülleri üretmeye çalışırken, Salt Beyoğlu’nda da bir dizi performans, buluşma ve atölye çalışması gerçekleştirilecek.
7 Mart’ta Onur Hamilton Karaoğlu’nun In Vain adlı performansı, 14 Mart’ta Onur Atay’ın “İstanbul’un Su Mirası” konulu atölye çalışması ve 21 Mart’ta Fulya Peker’in YOKTUR. adlı deneysel tiyatro oyunu, Su Etrafında programları kapsamında Salt Beyoğlu’nda tasarlanan araştırma mekânındaki ana etkinlikler olacak. 4-22 Mart tarihlerinde açık olacak mekânda, performanslarda kullanılan malzemeler, videolar, atölye materyalleri ile Marmara Denizi taban maketi, seyir defteri, numuneler ve çeşitli belgelerden oluşan bir “Su Tablası” yer alacak.
Hareketli bir forum olarak farklı sesleri ortak bir teknede buluşturacak “Sümüklü Deniz Seferleri”, ilk yolculuğunu Mart ayında yapacak ve yıl boyunca çeşitli iş birlikleriyle devam edecek. Aralarında deniz biyoloğu, balıkçı, dalgıç, yüzücü, sanatçı ve müzisyenlerin bulunduğu bir gruptan oluşan “Sümüklü Deniz Çemberi” yavaş yavaş büyüyecek ve Kasım 2025’e dek belirli aralıklarla bir araya gelecek. Hâlihazırda grubun üyeleri arasında Ali Cindoruk, Sera Tolgay, Nazlı Demirel, Onur Karaoğlu, Tolga Tüzün, Fulya Peker, Onur Atay ile Su Etrafında ekibi yer alıyor.
Aslıhan Demirtaş, araştırma, sanat ve ekolojiye dayalı genişletilmiş bir mimarlık pratiği olan KHORA Office’in kurucusudur. İş birliğine dayalı, disiplinlerötesi ve çok ölçekli mimarlık pratiği; yapı, peyzaj, yerleştirme, sergi ve araştırma gibi üretimlerle farklı alanlar ve sınırlar arasında konumlanır. Hâlen İstanbul’da yer alan ofisini ilk olarak New York’ta kurmadan önce uzun yıllar, Pritzker ödüllü I. M. Pei ile Doha, Katar’daki İslam Sanatları Müzesi ve Japonya’daki Miho Şapeli projelerinde baş tasarımcı olarak çalıştı. Aralarında The New School’daki Parsons School of Design, İstanbul Bilgi Üniversitesi, Harvard Graduate School of Design, MIT ile Bauhaus-Universität Weimar’ın bulunduğu birçok okulda stüdyo ve atölyeler yürüttü; konuşmalar yaptı. 2022 yılında 15. Ağa Han Mimarlık Ödülü’nün teknik değerlendirme komisyonunda görev alan Demirtaş, şu anda hidrolik yapılar üzerinden modernite ile doğa ilişkisini irdeleyen ve Graham Foundation’ın desteğiyle Salt tarafından yayımlanacak Aşı adlı kitabı üzerine çalışmaktadır. Tarihî Yedikule Bostanları Koruma Girişimi üyesi ve ANATOPIA kooperatifinin kurucu üyelerindendir.
“Deniz salyası” veya “deniz sümüğü” olarak da bilinen müsilaj, son dönemde Akdeniz’de görülen ve dünya çapında artış gösteren kalın, jelatinimsi bir organik maddedir. 2021’de “şaşaalı” bir biçimde Marmara Denizi’ni kaplamış; Karadeniz’e doğru yayılmaya başlamıştır. Kirlilik, artan sıcaklar ve diğer çevresel faktörler fitoplanktonların “aşırı miktarda mukus” salgılamasına, bu da müsilajın artmasına yol açmıştır. Kentsel ve kırsal alanlarda atık suların yanlış idaresi, doğal kaynakların aşırı sömürüsü ve nüfus artışının tetiklediği bu fenomen, deniz ve insan kaynaklı süreçlerdeki bozulmalara işaret etmektedir.
Bu araştırma grubu, Marmara Denizi’nde gitgide daha belirgin ve tehditkâr hâle gelen müsilaj vakaları karşısında birlikte düşünmek, üretmek ve harekete geçmek amacıyla bedensel, deneyime dayalı yöntemlerden yararlanacak. İstanbul’un tuzlu sularında keşif gezileri yapıp beraber yüzerek, kıyı balıkçılarıyla sohbet ederek kolektif bilgi ve gelecek tahayyülleri üretmeye çalışırken, Salt Beyoğlu’nda da bir dizi performans, buluşma ve atölye çalışması gerçekleştirilecek.
7 Mart’ta Onur Hamilton Karaoğlu’nun In Vain adlı performansı, 14 Mart’ta Onur Atay’ın “İstanbul’un Su Mirası” konulu atölye çalışması ve 21 Mart’ta Fulya Peker’in YOKTUR. adlı deneysel tiyatro oyunu, Su Etrafında programları kapsamında Salt Beyoğlu’nda tasarlanan araştırma mekânındaki ana etkinlikler olacak. 4-22 Mart tarihlerinde açık olacak mekânda, performanslarda kullanılan malzemeler, videolar, atölye materyalleri ile Marmara Denizi taban maketi, seyir defteri, numuneler ve çeşitli belgelerden oluşan bir “Su Tablası” yer alacak.
Hareketli bir forum olarak farklı sesleri ortak bir teknede buluşturacak “Sümüklü Deniz Seferleri”, ilk yolculuğunu Mart ayında yapacak ve yıl boyunca çeşitli iş birlikleriyle devam edecek. Aralarında deniz biyoloğu, balıkçı, dalgıç, yüzücü, sanatçı ve müzisyenlerin bulunduğu bir gruptan oluşan “Sümüklü Deniz Çemberi” yavaş yavaş büyüyecek ve Kasım 2025’e dek belirli aralıklarla bir araya gelecek. Hâlihazırda grubun üyeleri arasında Ali Cindoruk, Sera Tolgay, Nazlı Demirel, Onur Karaoğlu, Tolga Tüzün, Fulya Peker, Onur Atay ile Su Etrafında ekibi yer alıyor.
Aslıhan Demirtaş, araştırma, sanat ve ekolojiye dayalı genişletilmiş bir mimarlık pratiği olan KHORA Office’in kurucusudur. İş birliğine dayalı, disiplinlerötesi ve çok ölçekli mimarlık pratiği; yapı, peyzaj, yerleştirme, sergi ve araştırma gibi üretimlerle farklı alanlar ve sınırlar arasında konumlanır. Hâlen İstanbul’da yer alan ofisini ilk olarak New York’ta kurmadan önce uzun yıllar, Pritzker ödüllü I. M. Pei ile Doha, Katar’daki İslam Sanatları Müzesi ve Japonya’daki Miho Şapeli projelerinde baş tasarımcı olarak çalıştı. Aralarında The New School’daki Parsons School of Design, İstanbul Bilgi Üniversitesi, Harvard Graduate School of Design, MIT ile Bauhaus-Universität Weimar’ın bulunduğu birçok okulda stüdyo ve atölyeler yürüttü; konuşmalar yaptı. 2022 yılında 15. Ağa Han Mimarlık Ödülü’nün teknik değerlendirme komisyonunda görev alan Demirtaş, şu anda hidrolik yapılar üzerinden modernite ile doğa ilişkisini irdeleyen ve Graham Foundation’ın desteğiyle Salt tarafından yayımlanacak Aşı adlı kitabı üzerine çalışmaktadır. Tarihî Yedikule Bostanları Koruma Girişimi üyesi ve ANATOPIA kooperatifinin kurucu üyelerindendir.
